Kwas Omega

Kwas Omega – co oznacza EPA, DHA i ALA? Omega 3 to grupa wielonienasyconych niezbędnych kwasów tłuszczowych, których potrzebuje nasz organizm. Odkryte dawno temu, dopiero niedawno stały się przedmiotem bacznej uwagi nauki, która wciąż stara się rozwikłać wszystkie ich tajemnice. Kwas Omega-3 jest składnikami błon komórkowych i aktywnym uczestnikiem procesów metabolicznych. Wpływa na prawie wszystkie struktury i narządy: serce i naczynia krwionośne, układ kostny i odpornościowy, mózg i skórę, chroni organizm przed stanami zapalnymi.

Kwas Omega – co oznacza EPA, DHA i ALA?

Kwas Omega-3 to rodzina wielonienasyconych niezbędnych kwasów tłuszczowych, z których najbardziej znane to kwas alfa-linolenowy (ALA), kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA). ALA jest prekursorem innych kwasów Omega-3 i nie może być syntetyzowany przez organizm. Ten niezbędny kwas tłuszczowy musi pochodzić z diety. Z ALA nasz organizm może syntetyzować EPA i DHA. Jednak tempo przeobrażenia do EPA i DHA jest bardzo powolne, szczególnie ze względu na kwas Omega-6, inną rodzinę wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które hamują syntezę EPA i DHA w nadmiarze.

Rozważmy bardziej szczegółowo każdy z trzech kwasów Omega-3

Kwas Omega alfa-linolenowy (ALA) może być syntetyzowany przez rośliny i jest prekursorem dwóch innych kwasów Omega-3. Ten najkrótszy (18 atomów węgla) omega-3 zawiera tylko trzy wiązania nienasycone, co tłumaczy jego małe bezpośrednie znaczenie dla organizmu. Przy wystarczającym spożyciu olejów roślinnych i nasion prawdopodobieństwo niedoboru ALA w organizmie jest minimalne.

Funkcje ALA w organizmie:

• Wpływa na rozwój płodu, narządów wzroku, mózgu i procesów wzrostu.
• Uczestniczy w biochemii układu nerwowego, przekazywaniu impulsów nerwowych.
• Zwalcza stres.
• Wspiera aktywność mózgu.
• Reguluje ciśnienie krwi i poziom cholesterolu.
• Zapewnia delikatne oczyszczanie naczyń krwionośnych.
• Zatrzymuje wilgoć w skórze i włosach.
• Jest częścią błon wszystkich komórek ciała.

Organizm zdrowego człowieka jest w stanie syntetyzować z ALA znacznie ważniejsze formy – kwas eikozapentaenowy i dokozaheksaenowy. U osób starszych, z niektórymi zaburzeniami metabolicznymi (np. cukrzyca), pod wpływem niekorzystnych czynników środowiskowych, uzależnienia od alkoholu i palenia, a także u noworodków aktywność jest zmniejszona lub nieobecna. 

Oznaki niedoboru kwasu Omega ALA w organizmie: zmniejszona zdolność uczenia się opóźnienie wzrostu. Problemy ze wzrokiem brak koordynacji drętwienie, mrowienie w czubkach palców rąk i nóg wysokie ciśnienie krwi zmiany nastroju i zachowania.

Choroby z niedoboru ALA:

• Choroby układu krążenia.
• Podwyższony poziom cholesterolu.
• Miażdżyca.
• Łuszczyca, egzema, alergie.
• Stwardnienie rozsiane.
• Choroba Alzheimera.
• Zapalenie stawów, artroza, osteoporoza.
•  Rozproszenie uwagi, zaburzenia pamięci.
• Suchość błon śluzowych i skóry.
• Łamliwość paznokci, wypadanie włosów.

Kwas Omega-3 eikozapentaenowy EPA

Ten cenniejszy wariant kwasu Omega jest syntetyzowany przez rośliny, ryby i zwierzęta, wytwarzany jest w niewielkich ilościach w organizmie z kwasu alfa-lenolenowego, składa się z 20 atomów węgla. Kwas Omega EPA jest substratem do syntezy wysoce aktywnych regulatorów funkcji komórkowych.

Funkcje EPA w organizmie:

• Uczestniczy w tworzeniu błon komórkowych, tworzeniu hormonów, syntezie prostaglandyn.
• Zapobiega rozwojowi miażdżycy, wzmacnia ściany naczyń krwionośnych.
• Ma działanie rozszerzające naczynia krwionośne.
• Reguluje reakcje zapalne.
• Normalizuje procesy transportu lipidów w krwiobiegu.
• Aktywuje komórki odpornościowe.
• Rozrzedza krew.
• Tłumi reakcje autoimmunologiczne.
• Poprawia wchłanianie tłuszczów i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach w przewodzie pokarmowym.
• Zapewnia ruchomość stawów.

Oznaki niedoboru kwasu Omega EPA: stany zapalne sucha łuszcząca się skóra nagromadzenie płynów w organizmie gęsia skórka na rękach i nogach, wysokie ciśnienie trudności w zrzuceniu wagi zaburzenia pamięci i koncentracji brak koordynacji. Niskie jak na swój wiek lub wolno rosnące dzieci.

Kwas dokozaheksaenowy DHA

Jest syntetyzowany przez ryby, krewetki i ssaki morskie z EPA, a także w niewielkiej ilości jest syntetyzowany w ludzkim organizmie z ALA. Składa się z 22 atomów węgla. Sześć podwójnych (nienasyconych) wiązań sprawia, że DHA jest najbardziej użyteczny dla organizmu człowieka, ponieważ powstają z niego ważne substancje regulacyjne.

Funkcje DHA w organizmie:

• Rozwój mózgu i oczu płodu.
• Normalizacja metabolizmu mózgu.
• Normalizacja wskaźników lepkości krwi, przeszkoda w rozwoju zakrzepicy.
• Zapobieganie stłuszczeniu wątroby.
• Spadek poziomu trójglicerydów we krwi.
• Udział w budowie błon komórkowych.
• Zmniejszenie ryzyka wystąpienia i rozwoju guzów łagodnych i złośliwych.

Oznaki niedoboru kwasu Omega DHA: zwiększone ryzyko miażdżycy, zawałów serca, udarów, alergii, depresji, szybka męczliwość przewlekłe stany zapalne stawów i narządów wewnętrznych starzenie się skóry, nadpobudliwość i związane z nią trudności w uczeniu się u dzieci. Niedobór DHA jest najczęstszą formą niedoboru kwasu Omega-3 w organizmie człowieka. Powodem jest zarówno zmniejszenie udziału ryb i owoców morza w naszej diecie, jak i pogorszenie ich jakości.

Akumulacja EPA i DHA w tkankach jest najbardziej efektywna, gdy pochodzą one bezpośrednio z pożywienia lub gdy konkurencyjne ilości kwasów omega-6 są niskie. Kwas Omega-3 znajdują się w wielu produktach spożywczych i teoretycznie możliwe jest stworzenie diety zawierającej te korzystne mikroelementy. Niestety dieta przeciętnego człowieka jest uboga w ryby i owoce morza, a w diecie przeważają Omega-6 (powszechne tłuszcze kuchenne), dlatego lekarze zalecają przyjmowanie suplementów diety jako profilaktyki niedoboru kwasu Omega. Są jednymi z nielicznych, których przyjmowanie ma sens przez cały rok.